1) 27دی ماه سال1334هجری شمسی: سید مجتبی میرلوحی مشهور به نواب صفوی ازرهبران اصلی سازمان فداییان اسلام همراه سه تن ازهمرزمانش شهید شد. بدین ترتیب رژیم طاغوت مبارزی متعهد و انقلابی را که فقط برمبنای اسلام خواهی سخن گفته بود به شهادت رساند. شهید نواب صفوی درسال1305هجری شمسی درخانوادهای روحانی متولد شد و تحصیلات متداول را درکنارتحصیلات حوزوی ادامه داد. وی بنیانگذاراولین سازمان انقلابی- مکتبی است که که راه گشای مبارزات مسلحانه اسلامی بود. فداییان اسلام مبارزه با شاه و عوامل او را درداخل و نیز مبارزه با استعمارگران و قدرتهای خارجی و روشنفکرنماهای وابسته به غرب را سرلوحه اهداف خود قرارداده بودند. سرانجام درچنین روزی نواب صفوی و یارانش که جزنوای اسلام برنیاوردند و جزتشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام الهی نیتی نداشتند درخون خویش غلطیدند و به شهادت رسیدند. |
2) پیام امام خمینی به مناسبت فرار محمدرضا شاه پهلوی از ایران (1357 ش): حضرت امام خمینی(رحمت الله علیه) به مناسبت فرار شاه از کشور در پیامی خطاب به ملت ایران فرمودند: "فرار محمدرضا پهلوی را که طلیعه پیروزی ملت و سرلوحه سعادت و دست یافتن به آزادی و استقلال است به شما ملت فداکار تبریک عرض میکنم" امام در ادامه این پیام، علاوه بر درخواست از ملت ایران به ادامه دادن تظاهرات پرشور خود بر ضد رژیم سلطنتی و دولت غاصب بختیار، بار دیگر از قوای نظامی و انتظامی خواستند که به ملت بپیوندند. از سوی دیگر با فرار شاه از ایران، مردم، مجسمههای شاه فراری را در شهرهای مختلف پایین کشیدند. در شهرهای آمل، نهاوند، الیگودرز و ایلام نیز، مأموران رژیم شاه، به مردم حمله و شماری از آنان را شهید و مجروح کردند. |
|
3) دریافت 60 فروند میراژ "اف یک" ساخت فرانسه از جانب عراق در اوایل جنگ تحمیلی (1359ش): فرانسویها در مقایسه با سایر کشورهای غربی، بیشترین تسلیحات مورد نیاز عراق را به این کشور واگذار کردند. میراژ اف یک و 2000، موشکهای هوا به هوای ماژیک 1، موشکهای اگزوسه 39 - آ. ام و پس از آن، هواپیماهای سوپراتاندارد از جمله تسلیحاتی بودند که از جانب فرانسه، به رژیم بعثی ارسال گردید. در اوایل جنگ عراق با ایران، فروش تسلیحات نظامی فرانسه به عراق از مرز ده میلیارد دلار گذشت که هفت میلیارد دلار از این معاملات به صورت وام و اعتبارات بود. افزون بر این، فرانسه در ساخت راکتورهای اتمی و فراهم کردن زمینه دستیابی عراق به سلاح اتمی نیز نقش برجستهای داشت. |
|
4) شهادت آیتاللَّه "سیدمهدی حکیم" در کشور سودان توسط مزدوران بعثی عراق (1366ش): آیتاللَّه سیدمهدی حکیم فرزند آیتاللَّه سیدمحسن حکیم و عضو برجسته مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در سال 1313 ش در خاندان اهل علم و تقوا در نجف اشرف به دنیا آمد. وی پس از گذراندن دروس مقدمات و سطح به درس خارج آیتاللَّه شهید سیدمحمد باقر صدر حاضر شد و به جرگه مخالفان سرسخت رژیم صدام رییس جمهور بعث عراق پیوست. از جمله فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی وی میتوان به ایجاد جماعت علمای بغداد و کاظمین و نیز تأسیس مراکز علمی و آموزشی برای طلاب علوم دینی اشاره کرد. ایشان در سال 1348 ش (1969 م) از طرف حکومت جور به تلاش برای سرنگونی رژیم بعث متهم شد و در همان سال مخفیانه از عراق مهاجرت کرد. شهید آیتاللَّه حکیم از آن پس به کشورهای پاکستان، امارات، سوریه و لبنان سفر نمود و سرانجام در لندن استقرار یافت. وی در آن جا سرپرستی انجمن اهل البیت را بر عهده گرفت و به فعالیتهای ضد رژیم بعث ادامه داد. او که از پیشگامان انقلاب اسلامی عراق و از چهرههای فعال آن به شمار میرفت چندین بار به جمهوری اسلامی ایران مسافرت کرده و با حضرت امام خمینی دیدار داشته است. این عالم مجاهد همچنین در کنفرانس بررسی جنایات صدام و کنفرانس نیروهای مبارز عراقی و کنفرانس همیاری ملت عراق شرکت نمود و نقش فعالی در سازماندهی مبارزات مجاهدین مسلمان علیه رژیم صدام داشت. این فعالیتها بر رژیم خونخوار عراق گرانآمد تا این که این مبارز والا مقام در چنین روزی توسط دو تن از مزدوران بعثی در شهر خارطوم پایتخت سودان ترور شد و شربت شهادت نوشید. این ترور با محکومیتهای گستردهای همراه بود و رسوایی رژیم بعث را بیشتر از قبل آشکار ساخت. پیکر پاک آیتاللَّه سید مهدی حکیم پس از تشییعی باشکوه در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) به خاک سپرده شد. |
5) اول ماه صفرسال37هجری قمری: جنگ صفّین میان سپاه حضرت علی (علیه السّلام) و معاویه درکناررود فرات درگرفت. ساه معاویه ابتدا ازیاران مولا علی (علیه السّلام) شکست سختی خوردند اما درآخرین لحظات با حیله عمروعاص قرآنها را برسرنیزه کردند و پیشنهاد صلح دادند. دشمن با این حیله خواستارحاکمیت قرآن شد و نیرنگ آنان درسپاه حضرت علی (علیه السّلام) ناچارحکمیت را پذیرفتند. درحکمیت معاویه عمروعاص را برگزید و ابوموسی اَشعری هم برحضرت علی (علیه السّلام) تحمیل شد زیرا مولای متّقیان علی (علیه السّلام) مالک اشتررا شایسته حکمیت می دانستند. سرانجام ابوموسی اشعری با نیرنگ به خلافت معاویه رأی داد و معاویه به ناحق خلیفه مسلمین شد. |
|
6) اول ماه صفرسال1306هجری قمری: آقا محمد رضا قمشه ای متخلص به صَهبا عارف و مدرس برجسته عرفان ابن عربی درتهران بدرود حیات گفت. صهبا سالیان متمادی درمدرسه صدرتهران جلسات درس و بحث داشت. «رساله ولایت و رسالةً فی وَحدَةِ الوجود بَل اَلموجود» ازآثارعارف وارسته آقا محمد رضا قمشه ای بشمارمی رود. |
7) ورود کاروان اهلبیت امام حسین(علیه السّلام) به شام (61 ق): پس از واقعهی کربلا، خاندان پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) که به اسارت یزیدیان درآمده بودند، وارد شام مرکز حکومت یزید شدند. در شام، حضرت زینب(سلام الله علیها) و امام سجاد(علیه السّلام) در مقاطع مختلف، از جمله در دربار یزید و مسجد شام به افشاگری علیه یزید پرداختند و پیام خون شهیدان کربلا را به بهترین نحو به مردم رساندند، به طوری که مردم شام از واقعیت جنایات سپاه یزید در کربلا آگاه و نسبت به وی و مزدوران او خشمگین شدند. این موضوع باعث شد که یزید به کلی صدور فرمان قتل امام حسین(علیه السّلام) و یارانش را تکذیب کند و گناه آن را به گردن عبیداللَّه بن زیاد والی کوفه، بیندازد. همچنین به دلیل فشار افکار عمومی، یزید مجبور شد پس از چندی، کاروان اهل بیت پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) را به مدینه، باز گرداند. |
|
8) آغاز فرمانروایی "امیر بهادرخان" فرمانروای مغول (717 ق) |
|
9) تولد "آنیسیس بوئس" سیاستمدار و فیلسوف ایتالیایی (475م) (ر.ک: 3 اوت) |
|
10) مرگ "آبْراهام دوپرون" مستشرق فرانسوی و بنیانگذار ایرانشناسی در جهان (1805م): آبراهام هیاسینت آنکیتل دوپرون خاورشناس فرانسوی، در هفتم دسامبر 1731م در پاریس به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات متوسطه، وارد دانشگاه این شهر شد. در این زمان بود که به زبانهای شرقی علاقهمند گردید و زبانهای فارسی، عربی و عبری را فراگرفت. وی سپس برای تکمیل آموختهها و تحقیق درباره مذاهب ایرانیان قدیم راهی هند شد و پس از آشنایى با زبانهای سانسکریت و پهلوی، به ترجمه آثاری از این خطه، از قبیل اوستا پرداخت. خطابهها و گزارشهای دوپرون در فرهنگستان علوم ادبی فرانسه و نیز ترجمه کاملی که از اوستا انجام داد، نه تنها فرانسویان را با نام ایران و اَوِستا آشنا کرد، بلکه دانشمندان دیگر کشورهای اروپایى را نیز بر آن داشت که در مباحثات مربوط به این علم شرکت کنند. پس از انتشار ترجمه اوستا، علمای زرتشت، ترجمه و تحقیقات دوپرون را عاری از حقیقت دانستند و آن را فاقد هر گونه ارزش تاریخی اعلام کردند. انتقادات و اتهاماتی که به دوپرون وارد آمد، به جای اینکه از ارزش تحقیقات وی بکاهد، آثار او را در جهان مشهور ساخت. همچنین نقش دوپرون در تعمیم و نشر فرهنگ ایران در فرانسه و اروپا، فقط به ترجمه اوستا ختم نمیشود. بلکه او به هنگام بازگشت از ایران،180 نسخه خطی نفیس با خود به همراه داشت و این نسخههای گرانبها، سهم بزرگی در شناساندن فرهنگ ایرانی در اروپا ایفا نمود. گنجینهای که دوپرون در دست علاقهمندان به فرهنگ و تمدن ایرانی نهاد، تحول عظیمی در زمینه پژوهشهای ادبی درباره ایران پدید آورد، هرچند در این میان نباید تاراج فرهنگی دوپرون را نیز از یاد بُرد. از دوپرون آثار متعددی بر جای مانده که قانونگزاری شرقی، تتبّعات تاریخی و جغرافیایی درباره هند و نیز فرهنگ و زبان پهلوی به فرانسه از آن جملهاند. آنکیتل دوپرون که از او به عنوان بنیانگذار ایرانشناسی در جهان یاد میشود سرانجام در 17 ژانویه 1805م در 74 سالگی درگذشت. |
|
11) تعطیلی دادگاه مخوف تفتیش عقاید در اسپانیا به دستور ناپلئون بُناپارت (1808م): دادگاه تفتیش عقاید یا انکیزیسیون، محکمهای بود که از طرف کلیساهای اروپا از قرن دوازدهم میلادی در این قاره به وجود آمد و به تفتیش عقاید مردم و تعقیب متخلفان در مقررات مذهبی میپرداخت. این دادگاه که از طرف پاپ اداره میشد در قرن شانزدهم در تمام اروپا به جز انگلستان تسلط پیدا کرد، ولی بعد از یک قرن رو به ضعف گذاشت. این بنگاه وحشتناک و هولانگیز، در بیدادگری و تعدی چنان گستاخ و گسترده بود که حتی به کردار و رفتار و توجه و پندار درونی و قلبی و وجدان مردم تهمت میزد و متهمان را فقط با همین تهمتها، زنده زنده به کورههای آدمسوزی میسپرد. دوشیزه ژاندراک نوزده ساله، رهبر آزادی بخش و چهره ملی فرانسه در همین آتش اتهام واهی و بیاساس، زنده زنده سوزانیده شد. همچنین گالیله منجم و ستارهشناس مشهور ایتالیایى، در 22 ژوئن سال 1633م در این دادگاه محاکمه گردید. تنها در کشور اسپانیا در مدت 350 سال، بیش از سیوچهارهزار نفر سوزانده و در حدود سیصدهزار نفر دیگر توسط این دادگاه به اعمال شاقه، زندان ابد و تبعید محکوم شدند. این دادگاه سرانجام پس از حدود ششصد سال فعالیت، در هفدهم ژانویه 1808م به دستور ناپلئون بُناپارت تعطیل شد.(ر.ک:27آوریل) |
12) کشف "اِوِرِسْت" بلندترین قله جهان در رشته کوه هیمالیا (1841م): قله اورست با بیش از 8848 متر ارتفاع به عنوان بلندترین قله دنیا در مرز کشور نپال و تبَّت در چین و در رشته کوههای هیمالیا واقع شده است که در 17 ژانویه 1841م توسط جورج اِوِرِست کوهنورد و نقشهبردار انگلیسی کشف، اندازهگیری و به نام وی نامگذاری شد. با این حال، جورج اورست نتوانست این قله را خود فتح کند. کوششهای بسیاری برای صعود به قله اورست به عمل آمد و انسانهای زیادی نیز جان خود را بر سر این کار گذاشتند. در سال 1951م یک کوهنورد انگلیسی راهی از جنوب اورست کشف کرد که صعود به قله را ممکن ساخت. نهایتاً در 29 مه سال 1953م عدهای از کوهنوردان سوئیسی عازم بالا رفتن از اورست شدند و تا ارتفاع 8/600 متری از آن صعود کردند و این بیشترین ارتفاعی بود که بشر تا آن تاریخ از کوه بالا رفته بود. این قله سرانجام در سال 1953 توسط دو کوهنورد از هند و انگلستان فتح شد. |
13) تولد "آنتوان چخوف" نویسنده شهیر و برجسته روسی (1860م): آنتوان پاولوویچ چخوف نویسنده بلندآوازه روسی در 17 ژانویه سال 1860م در خانوادهای فقیر در روسیه به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات پزشکی به طبابت پرداخت. ولی این روال چندان طول نکشید و با انتشار نوشتههایش از نوزده سالگی، چنان مورد استقبال قرار گرفت که از طبابت دست کشید و کار نویسندگی و ادبیات را دنبال کرد. چخوف طبعی روان و نبوغ درخشانی در زمینه نویسندگی داشت و در داستانهای خود، پستیهای طبع آدمی را به سختی مورد انتقاد قرار میداد. وی در صنعت ایجاز و خلاصهنویسی و هنر داستان نویسی و نگارش داستانهای کوتاه قدرتی شگرف و در خلق شخصیتهای جالب، مهارتی بسزا داشت. علاوه بر این، چخوف، بشر دوستی و نیک نفسی و خدمت به مردم را نیز وظیفه هر انسان شرافتمندی میدانست و این علاقه شدید انسان دوستی به شکلی گیرا و دلانگیز، در آثارش به چشم میخورد. آثار چخوف در عین حال که خواننده را میخندانَد، به فکر و دقت نیز وامیدارد و معایب اجتماعی را در نظرش جلوهگر میسازد. چخوف یکی از بزرگترین استادان داستانهای کوتاه است که آثار درخشان و نافذ او از حیث انشاء فوق العاده روان، حاکی از مهارت عجیب وی در برگردانیدن ناگهانی یک وضعیت مضحک به صحنهای حزنانگیز و دردناک است. چخوف در ادبیات روسیه، خالق سبکی تازه در شیوه نمایشنامهنویسی و داستان نویسی شده است. آثار چخوف مورد ستایش نویسندگان بزرگ زمان واقع شد و به طور مستقیم یا غیرمستقیم در بیشتر رماننویسان معاصر او نفوذ فراوان برجای گذاشت. چخوف از بزرگترین و برجستهترین داستاننویسان رئالیسم و واقع بین روسیه در دوران قبل از انقلاب این کشور به شمار میآید. از آثار متعدد چخوف میتوان فاجعه در شکارگاه، دهقانان، سه خواهر، مرغ دریایی، اتاق شماره شش، گمگشتهها و باغ آلبالو را نام برد. آنتوان چخوف سرانجام در 2 ژوئیه سال 1904 در 44 سالگی درگذشت. |
|
14) تولد "ایلیا اِرِنْبورْگْ" ادیب و نویسنده بزرگ روس (1891م) (ر.ک: 2 سپتامبر) |
|
15) مرگ "ریچارد هایْز" نوزدهمین رئیس جمهور امریکا (1893م) (ر.ک: 4 اکتبر) |
16) قتل "پاتْریس لومومْبا" مبارز افریقایی و بانی استقلال کنگو (1961م): پاتریس لومومبا، انقلابی معروف افریقایى و بانی استقلال کشور کنگو، در 2 ژانویه سال 1925م به دنیا آمد. او پس از اتمام تحصیلات متوسطه در اداره پست مشغول به کار شد و سپس در رشته حقوق تحصیلات عالی خود را به پایان برد. لومومبا در نهضت آزادی افریقا عامل اصلی استقلال کشورش کنگو بود. او در سال 1958 به عضویت دائمی کنفرانس مردم سراسر افریقا درآمد و به ریاست نهضت ملی کنگو و استقلال کنگو از بلژیک نیز انتخاب شد. لومومبا در سال 1960 پس از تأسیس جمهوری دموکراتیک کنگو به مقام نخستوزیری و وزارت دفاع منصوب گردید. اما کمی پس از استقلال، نظامیان به تحریک عوامل بیگانه سر به شورش برداشته و ایالت "کاتانگا" را مستقل اعلام نمودند. وی برای جلوگیری از این شورشها دست به دامان سازمان ملل شد، ولی چون از این امر نتیجهای نیافت خود وارد عمل گردید و نیروهای نظامی کنگو را به جنگ با نیروهای شورشی اعزام کرد. در پی این اقدام که مخالف با نظرات رئیس جمهور وقت کنگو بود، لومومبا از سوی رئیس جمهور از سمتهایش برکنار و پس از یک سلسله تحولات سیاسی، توسط نظامیان در محل اقامتش تحت نظر گرفته شد. این مسئله باعث شد که شورشیان که از جانب دولت بلژیک حمایت و تحریک میشدند، دست از شورش خود بردارند. لومومبا پس از مدتی، موفق به فرار از زندان شد. با این حال وی پس از چندی به اتهام نقض امنیت ملی، توسط نیروهای دولتی دستگیر و در یک اقدام خائنانه، تحویل نیروهای شورشی به رهبری موسی چومبه شد. پاتریس لومومبا سرانجام در 17 ژانویه 1961 به همراه جمعی از یارانش توسط عوامل چومبه، پس از شکنجههای فراوان تیرباران شد. لومومبا در شرایطی در 36 سالگی، اعدام شد که بیمار بود و انتشار خبر کشته شدن لومومبا، موجی از اعتراضات مردمی کنگو و دیگر کشورهای افریقایی را به دنبال آورد. لومومبا چند کتاب از خود بر جای گذاشته است که مشهورترین آنها "میهن من کنگو" نام دارد. گفته میشود که پاتریس لومومبا توسط موسی چومبه رهبر شورشیان کنگو در خمره اسید انداخته شد تا اثری از وی باقی نماند. |
